รอบรู้สมุนไพร

ในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมานี้ ดูเหมือนผู้คนจะเริ่มให้ความสนใจกับยาสมุนไพรพื้นบ้านกันอย่างมาก โดยเฉพาะในร้าน ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมก็มีผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรประเภทต่าง ๆ ออกมาจำหน่าย เช่น ยาฟ้าทะลายโจร แก้ไข้เจ็บคอ ยาขมิ้นชัน แก้โรคกระเพาะอาหาร

จากประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ. 2565 เมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2565 ส่งผลให้ “พืชกัญชา” ถูกถอดออกจากยาเสพติด ประเภทที่ 5 และทำให้ประชาชนทั่วไปสามารถปลูก “พืชกัญชา” ในครัวเรือนได้

ดีปลี ดีปลี ชื่อสามัญ Long pepper, Indian long pepper, Javanese long pepper ดีปลี ชื่อวิทยาศาสตร์ Piper retrofractum Vahl (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Chavica officinarum Miq., Piper chaba Hunter, Piper officinarum...

ชื่อสามัญ Sessile joyweedชื่อวิทยาศาสตร์ Alternanthera sessilis (L.) R.Br. ex DC.ส่วนอีกตำราระบุว่าเป็นชนิด Alternanthera paronychioides A.St.-Hil จัดอยู่ในวงศ์บานไม่รู้โรย (AMARANTHACEAE)ชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ผักเป็ดแดง ผักเป็ดขาว (ภาคกลาง), ผักเปี๋ยวแดง (ภาคเหนือ), ผักเป็ด ผักเป็ดไทย (ไทย),...

นอกจากแพทย์แผนไทยแล้ว แพทย์แผนจีน ถือเป็นสมุนไพรเป็น “การแพทย์แผนตะวันออก” เป็น “การแพทย์ทางเลือก” (Alternative Medicine) ที่นำมาใช้ทดแทนการแพทย์แผนปัจจุบัน

ว่านตีนตะขาบ เป็นไม้ประดับขนาดเล็ก มีลำต้นเป็นปล้องๆ ใบจะออกติดกันเป็นปีกสองข้าง จากโคนต้นจนถึงยอด ดูคล้ายตะขาบ ว่านชนิดนี้มักนิยมนำมาใส่ลงในกระถางไว้ดูเพื่อความสวยงาม แต่จริงๆ แล้วว่านชนิดนี้นั้นมีประโยชน์มากกว่านั้น ชื่อวิทยาศาสตร์: Euphorbia tithymaloides L. subsp. smallii (Millsp.) V.W.Steinm.ชื่อท้องถิ่น:ว่านตะเข็บ (ภาคเหนือ), ว่านตะขาบ (เชียงใหม่), เพว (กรุงเทพฯ), ตะขาบปีนกล้วย ต้นตีนตะขาบ (ไทย)...

ผักกูดเป็นผักพื้นบ้านชนิดหนึ่งของไทย มักขึ้นอยู่ตามริมรั้ว เจริญเติบโตได้ง่าย และอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์มากมาย โดยในอดีตได้มีการนำมาใช้เป็นยารักษาโรคหลายชนิดด้วยกัน ซึ่งผักกูดมีประโยชน์อย่างไรบ้าง และมีไอเดียในการนำมากินการใช้อย่างไร เราก็ได้รวบรวมข้อมูลมาให้ได้ศึกษาและทำความเข้าใจกันดังนี้ รู้จักผักกูด ผักกูด (Paco fern) เป็นพืชที่อยู่ในตระกูลของเฟิร์น ลักษณะขอบใบเป็นเกล็ดหยักเป็นซี่ มักขึ้นอยู่ตามริมทาง ริมลำน้ำ โดยผักกูดมีหลายชนิด สามารถนำมารับประทานได้ แต่จะมีรสชาติที่แตกต่างกันไป โดยบางชนิดอาจจะมีรสขมจึงไม่ค่อยเป็นที่นิยมมากนัก สำหรับส่วนของผักกูดที่นิยมนำมาใช้ประโยชน์มากที่สุด ก็คือ ใบนั่นเอง คุณค่าทางโภชนาการ ผักกูด 100 กรัม ประกอบไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการ...

          คราวนี้เรามาดูสรรพคุณของกระเจี๊ยบแดงกันบ้างดีกว่า กระเจี๊ยบแดง สรรพคุณจะแรงฤทธิ์เหมือนสีที่แจ่มจรัสไหม ตามมาดูกันค่ะ 1. ลดไข้           ในกระเจี๊ยบมีสารพฤกษเคมีที่สำคัญ คือ สารต้านอนุมูลอิสระทั้งสารในกลุ่มฟีนอลิก สารกลุ่มฟลาโวนอยด์ และสารในกลุ่มแอนโธไซยานิน ซึ่งจากข้อมูลทางวิชาการแสดงให้เห็นว่า สารพฤกษเคมีดังกล่าวมีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระ ลดไข้ และต้านการอักเสบ นอกจากนี้วิตามินซีในกระเจี๊ยบยังมีส่วนช่วยเสริมความแข็งแรงให้ระบบภูมิคุ้มกันร่างกายด้วยนะคะ 2. แก้ไอ ละลายเสมหะ           ในตำรับยาแผนโบราณพบว่าใบกระเจี๊ยบมีฤทธิ์แก้ไอ ละลายเสมหะ ขับเมือกมันในลำคอให้ไหลลงสู่ทวารหนัก ทั้งยังช่วยแก้โรคพยาธิตัวจี๊ดได้อีกต่างหาก 3. ขับปัสสาวะ           จากการศึกษาให้ผู้ป่วยดื่มน้ำสกัดกลีบเลี้ยงของกระเจี๊ยบแดง พบว่า กระเจี๊ยบแดงมีฤทธิ์ขับปัสสาวะได้ดี...

ชื่อสมุนไพร สาบเสือชื่ออื่นๆ/ชื่อท้องถิ่น หมาหลง, ผักคราด, บ้านร้าง, ดงร้าง, หญ้าเสือหมอบ, ฝรั่งเหาะ, หญ้าพรงศิริไอศวรรย์ (ภาคกลาง), หญ้าเมืองวาย, หญ้าตง (ภาคเหนือ), หญ้าลืมเมือง, หญ้าเลาฮ้าง, หญ้าเหม็น, มุ่งกระต่าย (ภาคอีสาน), รำเคย, ยี่สุ่นเถื่อน, ต้นขี้ไก่ (ภาคใต้)ชื่อวิทยาศาสตร์ Chromolaena odorata...

ในปัจจุบันการแพทย์แผนไทยมีบทบาทมากขึ้นในการเข้าถึงระบบสุขภาพของประชาชน ในทางเดียวันประชาชนก็เริ่มหันมาให้ความสนใจในศาสตร์ด้านการแพทย์แผนไทยเพิ่มมากขึ้น